استاد محمد حسین قدمیاری:عادت و نقش آن در زندگی انسان ها
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری احوال نیوز :
عادت از ریشه عود به معنی بازگشتن است و مراد از آن کار یا حالتی است که آدمی مکررا بدان باز می گردد و آن را اعاده می کند
هر گاه پدیده های زشت یا زیبای روانی تکرار شود به تدریج به صورت عادت در می آید و جزو شخصیت آدمی می شود چنانکه امام علی (ع)می فرماید :
العادَهُ طَبعٌ ثانٍ
«عادت خوی دوم آدمی است »
پس می توان گفت که عادت دو ویژگی اصلی دارد نخست آن که اکتسابی است و دوم آن که از تکرار، توام با دقت و تمرکز حاصل می آید
مولانا نیز بد بینانه به عادت ننگریسته است بلکه عادت را به خوب و بد تقسیم می کند
عادت خوب افعال و احوال خوب را در آدمی استوار می کند
در باب عادت فیلسوفان و روانشناسان بحث هایی کرده اند،برخی عادت را مطلقا نکوهیده اند و آن را یکسره پدیده منفی روانی به شمار آورده اند چرا که به عقیده آنان عادت شعور و استقلال روانی شخص را از او می گیرد چنانکه کانت و ژان ژاک روسو و عین القضات همدانی از این گروه هستند
عین القضات مکررا عادت را مورد نکوهش قرار داده است از جمله آنکه میگوید:
یک رکعت نماز که به فرمان صاحبدلی کنی،به از هزار رکعت که باعث بر آن عادت باشد.
اما برخی درباره عادت حکم مطلق صادر نکردند بلکه آن را به مثبت و منفی تقسیم کردند .در روایات اسلامی نیز عادت نه مطلقا ستوده شده و نه نکوهش ،بلکه به خوب و بد تقسیم شده است.
چنانکه امام علی (ع)به فرزندش امام حسن (ع)سفارش میکند
عَوِّدْ نَفْسَکَ التَّصَبُّرَعَلَى الْمَکْروهِ
یعنی خود را به شکیبایی بر ناگواری ها عادت ده .
شیخ محمود شبستری معتقد است که عادت احوال گذرا و ناپایدار را به خوی و صفت تبدیل می کند .از این رو در گلشن راز گوید:
به عادت حال ها با خوی گردد
به مدت میوه ها خوشبوی گردد
مولانا عادت بر صفات نیک را مفید می داند اما عادات بد افعال و صفات زشت را در آدمی استوار می دارد.و درک و شعور آدمی را از او می گیرد. هم صاحب عادت را آزار می دهد و هم دیگران را
عادت بد را میتوان از دو راه محو کرد
۱-با عزم و اراده شخصی
۲-به کمک راهنمای آگاه و دلسوز
والسلام
محمد حسین قدمیاری
انتهای پیام/*
