دکتر مهرناز آزاد: عید نوروز و فلسفه هفت سین

عید نوروز و فلسفه هفت سین

پایگاه خبری احوال نیوز؛ دکتر مهرناز آزاد، شاعر،نویسنده ، روزنامه نگار و پژوهشگر مسائل فرهنگی و اجتماعی در ارتباط با عید نوروز و فلسفه هفت سین، بیان کرد:

ایرانیان از دوران باستان  عدد هفت را مقدس دانسته و آن را  پاس می داشتند. هفت سین، هفت روز هفته، هفت آسمان، هفت اقلیم، هفت خوان رستم، هفت شهر عشق و … همه نشان می دهد که این عدد از دوران کهن در ایران باستان تاکنون  بسیار ویژه و یک کد کیهانی بشمار می رفته و همچنان بسیاری معتقدند از این عدد باید در امور روزمره جهت غنا، ثروت و حتی رستگاری بسیار استفاده شود.
ایرانیان قدیم همچنین  معتقد بودند که عقل مقدس یعنی ” اهورامزدا ” که به او “سپند مینو” نیز می گفتند، شش وزیر بزرگ به نام “امشاسپندان”  (مقدسان جاویدان )داشته است و این شش امشاسپند با “سپندمینو” تشکیل (هفت سپند) می دهند.هفت امشاسپندان مقدس عبارت بودند از : اهورامزدا(به معنى سرور دانا)، و هومن (اندیشه نیک )، اردیبهشت (پاکى و راستى )، شهریور (شهریارى آرزو شده با کشور جاودانى )، سپندارمزد (عشق و پارسایى )، خرداد (رسایى و کمال ) و امرداد (نگهبان گیاهان).
امروزه نیز همچنان ایرانیان به هنگام چیدن سفره نوروزی خود هفت سینی را آماده می کنند که در کنار آن ایرانیان مسلمان مهمترین موردی که به سفره اضافه  می کنند کتاب مقدس قرآن کریم است، به نشانه توکل و توسل به خداوند متعال در آغاز سال و جهت برآورده شدن حاجاتشان قرآن را در بهترین جای سفره قرار داده و پس از آن اجزای دیگر سفره را می چینند.و با خواندن دعا از خداوند ی که تدبیر کننده امور است دگرگونی حال خود به بهترین حالات و تازه شدن وتغییر یافتن را همراه بهار می خواهند. البته بسیاری از ایرانیان نیز در سفره هفت سین خود دیوان حافظ را نیز به عنوان نماد دانایی، هنر و خردمندی ایرانیان قرار می دهند.
یکی از آداب و رسوم ایرانی ها در زمان تحویل سال پهن کردن سفره هفت سین است، که این سفره ها به اقتضای مکانی کمی تفاوت دارد، اما در اکثر آنها از سمنو، سیب، سکه، سرکه، سنجد، سماق و سبزه ،سیر استفاده می شود.
که برخی هشت سین می گسترانند و آن را هفت سین می خوانند

معنا و مفهوم نماد های هفت سین عید نوروز

سنجد سین اول، نماد فرزانگی و زایش

در روایات می خوانیم نخستین خلقت خداوند عقل بوده است. از طرفی در طب قدیم و جدید سنجد به عنوان تقویت عقل و حافظه شناخته شده است. پس سنجد به عنوان نماد خرد و فرزانگی و سنجیده عمل کردن قبل از همه سین ها توسط دختران نابالغ که نماد زایش و باروری هستند بر سفره هفت سین می نشیند. البته زرتشتیان آب و تخم مرغ را به عنوان نماد زایش بر سفره می گذارند.

سیب سین دوم، نماد سلامتی
همه این جمله را بارها شنیده ایم که هر کس روزی یک سیب بخورد به طبیب نیازی ندارد. سیب کلید راه یابی به شهر سلامتی است. مفهوم آن بر این استوار شده که تن و جان و جامعه انسانی را از گزند و آسیب دور می سازد. براساس سنت پیشینیان سیب را معمولا مادربزرگ یا پدربزرگ  های خانواده بر سفره هفت سین می چیدند شاید به آن خاطر که همه ما بارها درطول زندگی دلواپسی و نگرانی های پدر ها و مادرها رابرای حفظ سلامتی اعضای خانه دیده ایم.

سبزه سین سوم، یادآور سبزی و نشاط

از سین سوم به بعد بازی قاعده خاصی ندارد و هر کدام از اعضای خانواده می توانند بیاورند و بر سفره بچینند. سبزه نشانه خوش اخلاقی، خرمی و شادی است. اما رنگ سبز و سبزه در سراسر حوزه مدیترانه و یونان رنگ دل دادگی شناخته شده چنانچه در ایران و بسیاری از کشورها رسم است برای مسافران در هنگام بازگشت سبزه می اندازند و به او هدیه می دهند.

سمنو سین چهارم، سمبل قدرت

بشر همواره درآرزوی توانمندی بوده است. سمنو غذایی مقوی است که از آرد و گندم تهیه می شود، به آن غذای مرد آفرین می گویند و سرشارازویتامین E و مواد مغذی است و سمنو به عنوان نماینده ای از جهان قدرت بر سفره هفت سین می رود.

سیر سین پنجم، نماد سیری چشم و دل

حتما شنیده اید که می گویند: فلانی چشم و دلش سیر است و سیر برای ما بیانگر عدم تجاوز به حقوق دیگران است و به ما متذکر می شود که پایمان را از گلیم خود درازتر نکنیم. اما درآئین زرتشتی سیر و سرکه در سفره هفت سین نماد گندزدایی و دوری از آلودگی است.

سرکه سین ششم، نماد تسلیم و رضا

از سرکه در ادبیات و امثال ایرانی در توصیف اضطراب و اشک و گریه استفاده می شود. مانند سیر و سرکه جوشیدن دل. و مولانا از گریه و زاری با عنوان سرکه فشانی یاد می کند. سرکه بر سر سفره ی نوروزی ما را به پذیرش ناملایمات زندگی دعوت می کند.

سماق سین هفتم، سمبل صبر

آخرین سینی که به سفره هفت سین می رود سماق سمبل صبر و بردباری است. سماق در ضرب المثل هم آمده و سماق مکیدن حکایت از دعوت کسی به بردباری دارد.

نمادهای دیگری هم هست که بعدها وبه مرور به این سفره اضافه شده است .

سکه : به نیت برکت و درآمد زیاد انتخاب و بر سفره هفت سین می نشیند. اما غیر از این گیاهان و میوه هاى سفره نشین، خوان نوروزى اجزاى دیگرى هم داشته است، در این میان
تخم مرغ : نماد زایش و آفرینش است و نشانه اى از نطفه و نژاد.
از جمله نمادهای دیگری که در سفره اکثر ایرانیان دیده می شود

آیینه است : آیینه نماد روشنایى است و حتماً باید در بالاى سفره جاى بگیرد.

آب از دیگر نمادهای اضافه شده به هفت سین نوروزی است: آب نشانه برکت و پاکی در زندگى است. اسپند، شاخه هاى سرو، دانه هاى انار، گل بیدمشک، شیر نارنج، نان و پنیر، شمعدان و… را هم مى توان جزو اجزاى دیگر سفره هفت سین دانست.

قرآن:  همانگونه که درابتدا گفته شد، قرار دادن قرآن بر سر سفره هفت سین مختص به مسلمانان است وبسیاری از ایرانیان مجموعه ارزشمند اشعار حافظ را نیز برسر سفره خود قرارمی دهند

و این سفره ها در خانه های ایرانی از اول فروردین تا ۱۳ و گاهی اوقات تا آخر فروردین پهن می باشد و سپس جمع آوری می شود تا تحویل سال بعد.

علت این که هفت سین به راستی هفت سین است، اشاره به هفت “امشاسپند” است و چون کلمه “سپند” با سین شروع می شده، روی این اصل به علامت آن هفت مقدس جاودانی، چیزهائی در نظر گرفته شده که هم با حرف سین شروع شده باشند و هم مورد استفاده مثبت بشر واقع شوند.

چند سالی است که برخی از این نمادها بصورت مصنوعی ساخته وجهت استفاده در سفره های هفت سین بفروش می رسد ، اما محققین و ستاره شناسان معتقدند برای جاری شدن تمام نعمت هایی که در بالا براثر حضور این نمادها در سفره هفت سین از آنها یاد شد لازم است حتما از نمادهای طبیعی استفاده شود.
تا جریان انرژی که ما در شروع سال از کائنات درخواست می کنیم در زندگی مان جاری شود.
سکه ها، سبزه ها، تخم مرغ ها ، سیر ها ،سیب ها و…همه باید طبیعی باشد.
جان کلام اینکه ، این سفره بابرکت قراراست انرژی بسیار فراوانی را برای یکسال تمام در زندگی مان جاری کند انرژی که از سلامتی تا آرامش و از ثروت تا بی نیازی واز عشق تا عشق را شامل می شود پس آن را دست کم نگیریم واز نمادهای واقعی برای تحقق یک سال پر از موفقیت دراین سفره ارزشمند استفاده کنیم.
سالی پر از شادی وشکوه برایتان آرزو می کنم و عید سعید باستانی را به همه ایرانیان در سراسر جهان تبریک می گویم.

انتهای پیام/*