غارت آثار باستانی ایران با مجوز رضا پالون (رضاخان!)
با ظهور حکومت پهلوی در سال ۱۹۲۵ رضا پالون ( رضاخان ) امتیاز انحصاری فرانسوی‌ها در اکتشاف آثار باستانی را لغو و قانون جدیدی در نوامبر ۱۹۳۰ تصویب کرد که موقعیتی کم نظیر برای قاچاقچیان آثار باستانی ایجاد می نمود. در این رابطه نمونه هایی مانند انتقال یک محراب کامل از مسجدی در اصفهان به موزه های آمریکا، حیرت باستان شناسان جهان را از این غارت سازمان یافته برانگیخت:
«در حین بازدید موزه‌هایی مانند موزه هنر متروپولیتن نیویورک و موزه‌های اسمیتسونین در واشنگتن، فهم این حقیقت که همه این آثار در فاصله سال‌های ۱۹۲۵ تا۱۹۴۱ یافت شده‌اند مرا [نویسنده] شگفت‌زده کرد. خصوصاً توجه من به این مطلب جلب شد که دارایی‌های گسترده موزه متروپولیتن که مربوط به دوره‌های ساسانی و اسلامی است و شامل سفالینه‌های بسیار ارزشمند و بی‌همتایی از نیشابور است همه در دهه ۱۹۳۰ به دست آمده‌اند. چگونه محرابی بزرگ از مسجدی در اصفهان پس از گذشت ۱۳۰۰ سال، از جایگاه واقعیش به نیویورک منتقل شده است؟ چگونه این محراب از کشوری مسلمان خارج شده است؟ در حین تحقیق، از روی مدارک وزارت امور خارجه آمریکا دریافتم که این محراب جزء مجموعه وسیعی از اشیا و ساخته‌های مذهبی بوده که قاچاقچیان در دهه ۱۹۳۰ به سرقت برده‌اند!»
منبع: اریک اف. اشمیت / مدیر هیأت اعزامی باستان‌شناسی موزه پنسیلوانیا به دامغان / ۱۹۳۱
مهدی جمشیدی
انتهای پیام/*
