در حاشیه اختتامیه پنجمین جشنواره رسانه ای معلولان، دکتر عباس زمانی نویسنده و پژوهشگر اجتماعی: معلولان بی نیاز از ترحّم مسئولان
دکتر عباس زمانی ، نویسنده و پژوهشگر اجتماعی
پایگاه خبری احوال نیوز ، وارد سالن که می شوی، اولین چیزی که روی محل اجرای برنامه توجه ات را جلب می کند، فردی است که در کنار مجری با حرکات دست با مجری همراهی می کند.
برای یک نفر که با این فضا غریبه است، کمی طول می کشد تا متوجه موضوع شود، اما برای کسانی که قبلاً در اینجا بوده و هستند، حرکات خانم روی صحنه نشانه ترجمه همزمان صحبت های مجری برای ناشنوایان حاضر در جمع است و البته کمی بعد متوجه می شوی که دو مجری دیگر هم یکی روشن دل و دیگری توانخواه حرکتی است.
اگرچه به دلیل کلاس و درس و دانشگاه نمی توانم در تمام طول برنامه حضور داشته باشم، اما حداقل کاری است برای قدردانی از زحمات کسانی که طی یکسال گذشته بدون هیچ گونه چشمداشت برای این جشنواره وقت گذاشتند تا امروز در مراسم اختتامیه به ثمر بنشیند و البته نیک می دانم برگزاری رویدادهای اینچنینی به صورت مردم نهاد و بدون بودجه مصوب و کمک تکلیفی سازمان های دولتی و خصوصی کاری بس مشکل و طاقت فرساست.
همواره در طول سال رویدادهای مختلفی را نظاره گریم که هرکدام به لحاظ ارزش علمی، اجتماعی، فرهنگی و هنری مخاطبان خود را دارد.
یکی از این رویدادها که به لحاظ موضوع دارای اهمیت ویژه ای است، «جشنواره رسانه ای معلولان» است که به همت جمعی از فعالان عرصه ارتباطات و نیز معلولان فعال و کنشگر استان اصفهان طی چند سال گذشته و در ۵ دوره برگزاری موفق، در اصفهان کلید خورده و با مدیریت و درایت استاد گرانقدر جناب آقای منصور گلناری تا کنون تداوم یافته است.
طبق آمارهای جهانی حدود ۱۵ درصد از جمعیت جهان با نوعی از معلولیت زندگی می‌کنند و این رقم در کشور ما حدود ۱۰ درصد است. افراد دارای معلولیت، در حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و… امکان مشارکت کمتری دارند و در مقایسه با افراد بدون معلولیت با مشکلات بیشتری روبرو هستند.
به نظر نگانده، علت این مشکلات بر خلاف تصور عموم مردم، خود معلولیت نیست بلکه موانع خارجی و محدودیت های ساختاری است که باعث می شود این دسته از افراد جامعه نتوانند در عرصه های مختلف به خوبی ایفای نقش نمایند.
در این راستا در سال ۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی، قانونی را تحت عنوان قانون جامع حمایت از معلولان به تصویب رساند و ۴ ساله بعد در سال ۱۳۸۷، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت را تصویب کرد تا ایران نیز به این کنوانسیون بین‌المللی بپیوندد.
در ادامه در اسفند ۱۳۹۶ لایحه حمایت از حقوق معلولان مطرح و به تصویب مجلس رسید و در اردیبهشت ۱۳۹۷ از سوی رئیس‌جمهور برای اجرا ابلاغ شد. با این وجود مشکلات زیادی در مسیر اجرای این قوانین وجود داشته که باعث شده بخش بزرگی از آن اجرایی نشود.
البته به نظر می رسد این اقدامات به دلیل تعدد مسائل و تفاوت درجات معلولیت، همچنین تنوع گروه های دارای معلولیت، از جانبازان گرفته تا کهن‌سالان و کودکان، و عدم توجه کافی و رسیدگی‌های لازم به این موارد، هنوز نتوانسته تغییرات قابل توجهی در زندگی افراد دارای معلولیت ایجاد کند.
خوشبختانه در این حوزه سازمان های مردم نهاد و فعالان حوزه حقوق افراد دارای معلولیت، تلاش‌های گسترده ای برای بهبود زندگی جامعه معلولان انجام داده‌اند که یکی از این اقدامات، برجسته سازی مسائل مربوطه به آنها در رسانه ها به عنوان یکی از ارکان دموکراسی و ناظر بر فعالیت های قوای سه گانه حاکمیت با برگزاری جشنواره رسانه ای معلولان است.
مطمئناً برگزاری چنین رویدادی این امکان را می دهد تا آثار مرتبط با معلولان به شکل ویژه مورد توجه و ارزیابی قرار گرفته و با حضور مدیران، مسئولان و اصحاب رسانه در این جشنواره، حداقل برای مدتی کوتاه، مسائل معلولان به عنوان یک دغدغه و مطالبه در جامعه مطرح شود، ضمن آنکه استعدادهای معلولان در حوزه های تولید محتواهای رسانه ای نیز به شکل بارزتری شناخته و شکوفا گردد.
اگرچه به نظر می رسد «هنوز بیشتر افراد جامعه و حتی مسئولان، معلولان را در حاشیه می‌بینند و با نگاه ترحم‌آمیز به آنها می‌نگرند» اما آنچه نباید از نظر دور بماند این است که معلولان بیش از آنکه نیازمند مساعدت و کمک و ترحم مسئولان باشند، نیاز به اجرای قوانین مصوب، بخشنامه ها و تکالیفی دارند که مجلس و دولت برعهده دستگاه ها و سازمان های کشور نهاده است و به عنوان یک حق و مطالبه طبیعی برای جامعه معلولان مطرح است که اگر همین قوانین به درستی اجرا شود و به حقوق این قشر عزیز پرداخته شود، شاید بسیاری از مشکلات آنها نیز برطرف شود.
کم کم به ساعتم نگاه می کنم، وقت عزیمت به کلاس درس فرا رسیده و علی رغم اینکه دلم را در این سالن پرنشاط جا می گذارم، بایستی به دانشگاه برگردم.
به جمیعت حاضر نگاه می کنم و خانواه هایی که بعضاً از سایر استانهای کشور میهمان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی هستند. سالن تقریباً پر است و جای نشستن کمی وجود دارد. در هر اجرا و میان برنامه تا زمان اهدای جوایز، همه با شور و نشاط و امید، اجرا کنندگان و برندگان را تشویق می کنند.
معنویت خاصی فضا را پر کرده، اینجا از تشریفات و رفت و آمدها و میتینگ های تبلیغاتی خبری نیست. دو ردیف جلو تر از من و در میانه سالن، دبیر جشنواره نشسته است در حالیکه در مراسم های این چنینی معمولا افراد، ردیف اول را رها نمی کنند.
به کنارش می روم و به رسم ادب اجازه مرخصی می گیرم. با همان تواضع خاص می ایستد مرا در آغوش می گیرد و چندکلامی میانمان رد و بدل می شود.
هنگام خروج بار دیگر به جمعیت سالن نگاه می کنم که در میانه این همه هیاهوی جامعه و مسائل و مشکلات و اعتراضات موجود، با امید به آینده ای بهتر، دوستان خود را تشویق می کنند. انگار بذر امید در این جمعیت در حال جوانه زدن است. اینجا اختتامیه پنجمین جشنواره رسانه ای معلولان است.
دکتر عباس زمانی ، نویسنده و پژوهشگر اجتماعی
انتهای پیام/*
