دکتر عباس زمانی: احترام به ارزش یک رأی، پیش شرط دموکراسی
دکتر عباس زمانی
نویسنده و پژوهشگر اجتماعی
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری احوال نیوز : دکتر عباس زمانی: احترام به ارزش یک رأی، پیش شرط دموکراسی
دقیقاً روزهای پایانی حضورم در هیأت مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران استان اصفهان در سال گذشته را به یاد دارم. آن یک هفته پایانی سخت که علی رغم بیش از سه سال تلاش اعضا و انجام اقدامات مختلف، تعدادی از منتقدان با بی رحمی هرچه تمام تر به ما می تاختند و فقط توانستیم در چهارچوب اساسنامه از خود دفاع کنیم.
مطمئناً هر فرد یا گروهی در مقام تصمیم گیری بر اساس شرایط و اقتضائات زمانی و مکانی دارای تصمیمات قابل نقدی هست که از منظر دیگران در تعارض با اساسنامه یا آیین نامه های موجود باشد اما در هر صورت اداره یک تشکیلات یا تشکل بدون بودجه ثابت یا بدون بالشت نرم حمایت های دولتی کار چندان آسانی نیست.
دقیقاً به یاد دارم در روزهای نخستم در هیأت مدیره این انجمن، تعدادی از دوستان و دلسوزان به من هشدار دادند که حضور در یک تشکلی که رنگ و بوی سیاسی دارد آن هم با آن شرایط خاص، ممکن است آینده ام را به خطر بی اندازد و من در لابه لای این توصیه ها تنها به یک چیز فکر می کردم: ایجاد یک هویت واحد و پیکره متحد برای تحقق اهدافی که شاید از دسترس ما در آن زمان دور و رسیدن به آن نیازمند تلاشی ۱۰ ساله بود.
به جرأت می توانم اعتراف کنم که بودن در کنار اعضای هفتمین دوره هیأت مدیره این انجمن، یکی از بهترین تجربیات زندگی ام در مسیر کار گروهی و تشکیلاتی و آموختن و آموزش دموکراسی بود. وقتی که موضوعات در جلسات طرح می شد، نظرات مخالف و موافق شنیده می شد و با تمامی کش و قوس های موجود در نهایت یک ایده مشترک برای اجرا تصویب می شد و اگر هم حاصل آن یک ایده مشترک نبود، با رأی اکثریت تصمیم گیری صورت می گرفت. در اینجا یک نکته نهفته وجود داشت و این بود که تصمیم اتخاذ شده در نهایت مورد حمایت همه اعضا قرار داشت. یعنی کسی در مسیر اجرای آن کارشکنی نمی کرد و حتی خود من بارها مسئولیت اجرای تصمیماتی را بر عهده گرفتم که با آن مخالف بودم اما در جلسه رسمی هیات مدیره تصویب شده بود. قرار نبود برای اینکه ثابت کنیم صرفاً حرف ما درست است چوب لای چرخ دیگران بگذاریم و این یکی از تجربیات بسیار خوبمان بود.
در هر صورت دوره هفتم هیات مدیره انجمن با تأخیر انتخابات ناشی از کرونا صبح روز نهم تیرماه ۱۴۰۰ تمام شد و منتخبان دوره هشتم با انتخابات الکترونیکی انتخاب شدند. در این انتخابات اکثریت اعضای حاضر در مجمع عمومی با تایید و تصویب گزارش های موجود، بر درستی عملکرد دوره قبل صحه گذاشتند.
سخن ما این بود که اگر مجمع عمومی به عنوان بالاترین مقام تصمیم گیری هر تشکل، تصمیمی که با اصول قانون اساسی کشور و قوانینی بالادستی در تضاد نیست را تصویب یا تایید نماید، آن موضوع قانونی است و برعکس. با این وجود هنوز منتقدان مطالب خود را به کرات تکرار می کردند و شاید معتقد بودن ارزش رأی آنها بیشتر از دیگران است!
تعداد منتقدان هیأت مدیره با یک حساب سرانگشتی کمتر از ۲ تا ۳ درصد اعضا بود و در جمعی که شما بیش از ۵۰ درصد آرای موافق را با خود همراه دارید، این عدد اصلاً به حساب نمی آید. اما باز هم ایده ما این بود -و به شخصه معتقد بودم- که در یک جامعه دموکرات و مردم سالار، حتی یک رأی هم ارزش دارد و باید صدای آن شنیده شود، باید اراده او در تصمیم گیری ها جاری و حتی مشهود هم باشد چرا که وقتی شرایط برابر است، فقط یک رأی می توان نصف به علاوه یکِ آرا را کسب و اتخاذ یک تصمیم را تضمین نماید.
در هر صورت با برگزاری انتخابات دوره هشتم، معترضان با شعارهایی بسیار زیبا و آرمانی برای «بیمه، امنیت شغلی، آموزش، ارتقای جایگاه، مسکن و…»که بسیاری از آن آروزی سالیان دراز تمامی اهالی رسانه و روزنامه نگاری کشور هم بود بر سر کار آمدن و مثال قدیمی «گر تو بهتر می زنی بستان بزن» به منصه ظهور رسید. والبته در این گیر و دار هرگز کسی از خود یا ایشان سوال نکرد که با کدام ابزار، امکانات و قدرت قانونی می خواهید یا می توانید به این شعارها جامه عمل بپوشانید!
اکثریت اعضای هیات مدیره قبلی در نهایت مظلومیت کنار کشیدند در حالیکه در گوشه و کنار به آنها تهمت هایی هم زده می شد، البته پیش از آن هم قصدی بر ماندن نداشتند و اطمینان دارم در صورتیکه مجددا اعلام نامزدی می کردند اکثریت آنها انتخاب می شدند.
نکته قابل توجه اینکه ما نه جلسه حضوری مجمع عمومی داشتیم که بتوانیم از خودمان دفاع کنیم و نه قصد داشتیم با روش های معمول مبنی بر حذف و سرکوب، تهدید و ارعاب مخالفان در انجمن، راهمان را هموار کنیم.
دقیقاً به یاد دارم در پاسخ یکی از این منتقدان عزیز و در جمع اهالی مطبوعات و پس از انتخاب آنها به عنوان عضو هیأت مدیره که سوال کرد: شما برای ما چه کردید؟ پاسخ دادم: ما آنچه که در توان و بضاعتمان بود برای اعضا انجام دادیم. آینده راجع به عملکرد ما قضاوت می کند. اگر عملکردمان بد بود ، که کنار رفتنمان و حضور شما اتفاق مبارک و درستی است و اگر خوب عمل کرده باشیم، در آینده از ما به نیکی یاد می شود.
این پاسخ با این جواب دیگر مواجه شد که شما نمی توانید پاسخ عملکردتان را به آینده حواله بدهید، و باز هم پاسخ بنده همان بود که گفتم.
و اما امروز وقت داوری فرا رسیده، منتقدان پس از حدود ۱۸ ماه فعالیت و بیش از ۶ ماه جدال داخلی هیأت مدیره با اینکه در اکثریت اعضای تصمیم گیری قرار داشتند به یکباره انصراف دادند و انجمن مجبور به ترمیم هیأت مدیره در جلسه مجمع عمومی فوق العاده شد.
معمولا در یک تشکل افراد برای مقاصد مختلفی به عضویت هیات مدیره در می آیند، برخی ایده و دغدغه های صنفی یا آرمانی دارند، برخی برای کسب نام و نشان، عده ای برای منافع شخصی و توسعه کسب و کارشان و بعضی برای اینکه به تشکل و اعضای خود خدمتی کرده باشند و البته انگیزه هر یک از ما را فقط خودمان می دانیم و خدا!
به هر ترتیب و با وجود فشارهای مختلف و احتمالاً تلاش برای عدم حدنصاب مجمع عمومی پیش روی جهت ترمیم هیأت مدیره، نهایتاً اکثریت روزنامه نگاران فعال، قدیمی و پیشکسوت استان، یک روز مانده به پایان پاییز، گردهم آمدند و با انتخاب اعضای جدید و حضور خود ضمن رد ادعاهای منتقدان، بر عملکرد اعضای باقی مانده از هیأت مدیره هشتم مهر تایید زده و به نوعی به اعضای حاضر در هیأت مدیره رأی اعتماد مجدد دادند.
به عقیده نگارنده وقتی در چنین شرایطی اکثریت اعضای یک تشکل در مجمع عمومی شرکت کرده و با آگاهی از وقایع، تصمیم بر ترمیم کرسی های خالی می گیرند، نشان دهنده اعتماد آنها به کسانی است که هنوز در کسوت هیأت مدیره فعلی حضور دارند. این در حالی بود که منتقدان و حتی بازرس اصلی انجمن، نه در مقام پاسخگویی رفتار و عملکردشان و نه در مقام توضیح اتفاقات به وقوع پیوسته، برای هیچ کدام حاضر به توضیح در جلسه مجمع عمومی نشده و حتی برای احترام به کسانی که آنها را برای این سمت انتخاب کرده بودند نیز در این جلسه حاضر نشدند.
اکنون اعضای هیأت مدیره جدید برای ادامه مسئولیت انتخاب شده اند. احتمالاً نه دیگر از «شعارهای پر رنگ و لعاب و وسوسه انگیز منتقدان خبری است» و نه تمایلی به «ایجاد گروه مجازی موازی گروه اصلی انجمن برای نقد و بررسی عملکردشان وجود دارد!»
برای من جای سوال است که اعضایی که در اکثریت تصمیم گیری یک تشکل قرارداشته اند، چگونه وقتی توان هماهنگی، همکاری و تعامل با یکدیگر برای پشبرد امور را نداشته اند، داعیه دار تعامل و تحقق آمال و آرزوهای این قشر مهجور و پرتلاش جامعه بوده اند.
البته به نظر می رسد شاید لازم بود انجمن صنفی روزنامه نگاران استان اصفهان این تجربه را کسب نماید و در آینده در انتخاب اعضای هیأت مدیره خود دقت بیشتری به خرج دهد و کسانی را انتخاب کند که رأی و نظر خود را برتر از دیگران و ارجح بر دیگران ندانند و به محض کسب آرا، به بهانه فعالیت و عدم فعالیت در صدد حذف کسانی بر نیایند که آنها را انتخاب کرده و به حضور آنها مشروعیت داده اند!
نیک می دانم که شاید هیأت مدیره جدید نیز عاری از اشتباه نباشد و احتمالاً در ادامه کار ممکن است تصمیماتی اتخاذ شود که اکثریت آن را نپذیرند.
اما اطمینان دارم تا وقتی که تعامل سالم، تفاهم مسئولانه و خدمت صادقانه به جامعه روزنامه نگاری و نویسندگی استان اصفهان و کشور سرلوحه این تیم جدید است و آنها به جای خودخواهی، فرصت طلبی و منفعت اندیشی، به دنبال ایجاد وحدت و حفظ انسجام این تشکل برای تحقق مطالبات و اهداف صنفی اعضا هستند، راه دموکراسی روشن و هموار خواهد ماند.
طی چند سال گذشته نهال دموکراسی در انجمن صنفی روزنامه نگاران استان اصفهان کاشته شد و به گمانم دیروز شکوفه های رشد آن در آخرین روز های پاییز به بار نشست.
در پایان ضمن قدردانی از حضور تمامی اعضا و نیز کسانی که دلشان با این مجمع بود اما فرصت حضور نیافتند، امید دارم اعضای جدید هیأت مدیره، قدر این سرمایه اجتماعی ارزشمند خود را دانسته و به گونه ای عمل کنند که در آینده از ایشان به نیکی یاد شود.
