میثم کریم زاده : تـاب آوری ، به این معنا نیست که بوسیله آن بتوانید زندگی بدون تجربه استرس و درد را داشته باشید .
پایگاه خبری احوال نیوز ، تاب آوری فرایند انطباق افراد پس از مواجهه با فجایع تروماتیک ، مسائل غم انگیز ، تهدید ها و منابع مهم استرس در زندگی مانند : مشکلات خانوادگی و روابط برون خانوادگی ، مشکلات جدی جسمی ، مسائل اقتصادی و محل کار .و این انطباق در واقع به معنی کمتر آسیب دیدن پس از مواجه شدن با موارد بالا و مشابه آنهاست .
پایگاه خبری احوال نیوز ، مرگ شریک زندگی ، از دست دادن شغل ، حملات تروریستی و دیگر حوادث تروماتیک . همه این موارد جزو تجارب بسیار تنش زا و درگیر کننده زندگی هستند .
تاب آوری معادل واژه انگلیسی Resiliency است . این کلمه در فرهنگ لغات خاصیت کشسانی ، بازگشت پذیری و ارتجاعی معنا شده است. ولی در متون بهداشت روانی تاب آوری معادل گویاتری است .تاب آوری می تواند باعث شود که فرد پیروزمندانه از رویدادهای ناگوار بگذرد . تاب آوری نوعی ویژگی است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است و میتواند به مرور زمان رشد کند و یا کاهش یابد .
بعضی از مردم پس از گرفتار شدن در مشکلات وفقدان ها به احساس غم و اندوه و طیف وسیعی از احساسات ناخوشایند دیگر مبتلا می گردند .اما تحقیقات نشان داده است که تاب آوری پدیده معمولی و متداول است که مردم در بیشتر مواقع در مواجهه با استرسهای شدید از خود بروز میدهند.
به عنوان مثال میتوان از واکنش تعداد زیادی از مردم آمریکا به حملات یازده سپتامبر نام برد . تلاش فردی مردم درگیر دراین اتفاق برای بازگشت به زندگی عادی و ساختن دوباره زندگیشان نمونه ای از بروز تاب آوری است .
دستیابی به تاب آوری از طریق کار و توجه بر روی اثرات استرس و وقایع دردناک ایجاد میشود .
ارتقاء تاب آوری منجر به رشد افراد در به دست آوردن تفکر و مهارتهای خود مدیریتی بهتر و دانش بیشتر می شود . تاب آوری ویژگی مشخصی نیست که بتوان داشتن آنرا به کسی نسبت داد و فقدان آن را به اشخاص دیگری بلکه تاب آوری شامل رفتارها، تفکرات، و فعالیت هایی است که قابل یادگیری و پیشرفت در هر شخصی می باشد .عوامل مختلفی در به وجود آمدن تاب آوری در شخص موثر هستند و تاب آوری محصول همکاری مشترک این موارد است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم
- داشتن توانایی برنامه ریزی واقع گرایانه به صورت مرحله بندی شده برای خروج از بحران
- داشتن دیدگاه مثبت به خود و اعتماد به قدرت و توانایی های شخصی خود
- داشتن مهارتهای ارتباط موثر
- داشتن مهارت حل مسئله
- داشتن توانایی مدیریت احساسات شدید و هیجانات لحظه ای
- آگاهانه و هشیار عمل کردن
- پذیرش موانع به عنوان بخشی از زندگی انسان
- دارای منبع کنترل درونی بودن
- عدم ارزیابی خود به عنوان قربانی
- توانایی درخواست کمک متناسب با بحران
راهکارهایی برای ساخت تاب آوری
- دایره ارتباطات خود را بزرگ کنید
- مشکلات را به عنوان موانع غیر قابل عبور در نظر نگیرید
- تغییر را به عنوان قسمتی از زندگی بپذیرید
- به سمت اهداف خود حرکت کنید
- غیر منفعلانه عمل کنید
- به دنبال فرصت های خودشناسی باشید
- دیدگاه مثبت نسبت به خودتان را تقویت کنید
- چشم انداز بلند آینده را حفظ کنید
- از منطقه امن روانی خودتان خارج شوید
- برای زندگیتان معنا داشته باشید
- کنجکاو باشید و به دنبال افزایش معلومات خود بروید
- باور به اینکه اگر کار بدی انجام داده اید لزوماً انسان بدی نیستید
- امید خود را از دست ندهید
- از جسم و ذهن خود مراقبت کنید
- از گذشته خود درس بگیرید
با پاسخ به سوالات زیر و همچنین آگاهی از واکنشهای پیشین خودتان نسبت به اتفاقات درگیر کننده گذشته زندگیتان احتمالاً متواجه خواهید شد که چگونه به طور موثری به وضعیت های سخت زندگی پاسخ دهید .
- کدام اتفاقات برای من بیشتر استرس بوجود آورده است؟
- این اتفاقات استرس زا معمولاً چطور من را تحت تاثیر قرار داده اند؟
- آیا فکر کردن به افراد مهم و دوست داشتنی زندگی خودم در مواقع ناراحتی برای من مفید است ؟
- زمانی که در موقعیت سختی قرار دارم برای دریافت حمایت باید با چه کسانی ارتباط برقرار کنم؟
- آیا من توانایی عبور از موانع را دارم ؟ اگر دارم ، چگونه؟
- آیا کمک به دیگران برای گذر از تجربه ای مشابه برای خودم هم مفید است ؟
- چه چیزهایی به من کمک می کند احساس امیدواری بیشتری نسبت به آینده داشته باشم ؟
انعطاف پذیر باشید
تاب آوری شامل حفظ تعادل و انعطاف پذیری در زندگی برای مقابله با شرایط استرس زا و وقایع آسیب زننده که به چند صورت اتفاق می افتد
- به خودتان این اجازه را بدهید که احساسات و عواطف قوی را تجربه کنید همچنین متوجه این موضوع باشید که در مواقع نیاز برای ادامه عملکرد موثر توانایی متوقف کردن آنها را دارید .
- به جلو بروید و کارهایی برای مقابله با مشکل خودتان انجام دهید .و گاهی عقب نشینی کنید و به خودتان فرصت استراحت و تجدید قوا بدهید. همچنین از منافع زندگی در لحظه خود را بهره مند کنید.
- با کسانی که دوستشان دارید برای دریافت حمایت و شوق زندگی وقت بگذرانید و خودتان را پرورش دهید
- به خود متکی باشید اما گاهی به دیگران تکیه کنید.
- محل های دسترسی به کمک را بشناسید
- در مواقع لزوم در دوران کسب تاب آوری از کمک دیگران استفاده کنید ، زیرا علیرغم مراقبت ها و حمایتهای خانواده و دوستان گزینه های زیر هم برای اغلب مردم مفید هستند .
- گروههای حمایت و خودیاری
- زندگینامه افرادی که از بحرانهای زندگی عبور کرده اند
- منابع آنلاین ، وب سایتهای تایید شده
- کمک حرفه ای متخصصین سلامت روان
برای کمک به جمع بندی مباحث ارائه شده ، تاب آوری را مشابه یک سفر با قایق در نظر بگیرید .
در رودخانه شما با امواج آرام ، سریع، قوی و گاهی ضعیف مواجه میشوید ، همانطور که در زندگی تحت تاثیر تجربیات مختلفی قرار می گیرید . زمانی که در رودخانه سفر می کنید تجربیات قبلی و دانش پیشین شما برای مواجهه های بعدی کمک کننده خواهد بود .
سفر شما باید برنامه ریزی داشته باشد ، این برنامه ریزی راهکاری است که شما به عنوان ابزار در نظر گرفته اید . ثبات قدم و اعتماد به توانایی خویش در مسیر رویارویی با مشکلات از اهمیت بالایی برخوردار است ، با یافتن راهی موثر در هنگام قرار داشتن در موقعیت های سخت میتوان به جسارت و بینش دست یافت. داشتن همراهانی قابل اطمینان در طی مسیر رودخانه میتواند سختی ها و تنش های سفر را تا حد زیادی تسهیل کند.
در انتها باید یادآور شوم ، همه ما شاید بتوانیم برای دقایقی از رودخانه بیرون آمده و استراحت کنیم ، اما در آخر بایستی به مسیر رودخانه بازگردیم و به سفر خود ادامه دهیم .
منابع :
American Psychological Association website
Michael Neenan : Developing Resilience 2nd ed (2017) .
پایگاه خبری روانشناسی و سلامت میگنا
میثم کریم زاده، دانشجوی کارشناسی رشته روان شناسی
انتهای پیام/*
